ការរីកក្រពេញប្រូស្តាត(BPH: benign prostatic hyperplasia)

តើអ្វីទៅជាការរីកក្រពេញប្រូស្តាត(BPH)?

​គឺជាជំងឺរីកធំនៃប្រពេញប្រូស្ដាត បណ្ដាលអោយសង្កត់ស្បៀតលើបំពង់បង្ហូរទឹកនោម ធ្វើឲ្យមានការពិបាកនោម។ ជំងឺនេះមិនមែនជាមហារីកទេវាកើតឡើងជាញឹកញាប់នៅលើតែបុរសដែលមានវ័យលើសពី40ឆ្នាំ។

Risk factors(កត្តាប្រឈម)

• វ័យ (Aging). អាយុក្រោម៤០ឆ្នាំមិនសូវមានរោគសញ្ញាទេ
• ប្រវត្តិគ្រួសារ​ (Family history). អាចមានបញ្ហាដូច បងប្អូន ឪពុកបង្កើត ដែលមានបញ្ហាប្រូស្តាត
• ទឹកនោមផ្អែម និងជំងឺបេដូង (Diabetes and heart disease). ការសិក្សាបង្ហាញថាទឹកនោមផ្អែម និងជំងឺបេះដូង ដែលប្រើ beta blockers អាច ជាកត្តាប្រឈមជំងឺប្រូស្តាតនេះកើនឡើង
• របៀបរស់នៅ (Lifestyle). ការលើសទំងន់បង្កើនកត្តាប្រឈមជំងឺប្រូស្តាតនេះ តែការលំហាត់ប្រាណគឺបន្ថយការប្រឈមនេះ

តើវាអាចស្តែងអោយមានរោគសញ្ញាអ្វីខ្លះ?

សញ្ញាទាំងឡាយរួមមាន:

• នោមញឹក ឬ​ ក៏ចង់លេចនោមភ្លាមៗ
• នោមញឹកនៅពេលយប់ (Pollakiuria nocturn)
• ពិបាកក្នុងការចាប់ផ្តើមនោម(Difficulty starting urination)
• រំហូរទឹកនោមខ្សោយ ឬ​​ រំហូរឈប់ហើយចាប់ផ្តើម(Weak urine stream or a stream that stops and starts)
• ស្រក់តក់ៗក្រោយនោមចប់(Dribbling at the end of urination)
• នោមអត់អស់រឺនោមសល់
• សញ្ញារលាកប្រព័ន្ធទឹកនោម
• នោមមិនចេញ
• នោមមានឈាម

រោគសញ្ញា​ដែលស្តែងចេញមិនសមាមាត្រនិងទំហំទេ។បុរសខ្លះប្រូស្តាតធំតិចតួចតែមានសញ្ញាខ្លាំង, ខ្លះប្រូស្តាតធំតែមានសញ្ញាតិចតួចទៅវិញ.

ជំងឺផ្សេងទៀតដែលមានរោគសញ្ញាប្រហាក់ប្រហែល
(Differential Diagnosis)

• ការរលាកប្រព័ន្ធទឹកនោម
• ការរលាកប្រូស្តាត (prostatitis)
• ត្បៀតបង្ហួរនោម(urethral stricture)
• ក្រិនរឹងមាត់ប្លោកនោមដោយការវះកាត់មុន
• គ្រួសប្លោកនោមឬតម្រងនោម
• បញ្ហាប្រព័ន្ធប្រសាទដែលបញ្ជាប្លោកនោម
• មហារីកប្រូស្តាតឬប្លោកនោម

តើធ្វើដូចម្តេចដើម្បីធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យបាន?

• លូករន្ធគូថ(Digital rectal examination) គ្រូពេទ្យ​ ប្រើម្រាម១លូករន្ធគូថ ដើម្បីរកពីទំហំប្រូស្តាត​​និង​ភាពមិនប្រក្រតីនៃប្រូស្តាត
• ការពិនិត្យមើល PSA​ ក្នុងឈាម ព្រោះការកើនឡើង PSA​​អាចជា​មហារីក
• ការធ្វើអេកូសាស្រ្ត ដើម្បីវាស់​ប្រូស្តាត​និងPostvoid residual volume testសំរាប់វាស់ថាតើនោមអស់ឬអត់.
• បរិមាណទឹកនោមដែលនៅសល់បន្ទាប់ពីនោមរួច
• Urinary flow test.ជា machine វាស់កំឡាំងនិងបរិមាណទឺកនោម. សំរាប់វាស់ថាតើនោមអស់ឬអត់.
• 24-hour voiding diary​កំណត់ត្រាពីចំនួនដងនិងបរិមាណទឹកនោម ជាពិសេសពេលយប់.

ការព្យាបាល

ការព្យាបាលដ៏ល្អអាស្រ័យកត្តា:

• រោគសញ្ញារំខាននិងប៉ះពាល់របស់ប្រូស្តាត (IPSS)
• ទំហំប្រូស្តាត
• អាយុ
• សុខភាពទូទៅ

មានមធ្យោបាយព្យាបាលដូចជា

• ការប្រើថ្នាំលេប,​អាចជា​ Alpha blockers​, 5-alpha reductase inhibitors និង​ផ្សេងទៀត
• ការវះដោយកោសសាច់ចេញ
• និងការវះបើកខ្វៀលសាច់ទាំងមូល

ដើម្បីទទួលព័ត៌មានកាន់តែច្បាស់​និងលំអិតសូមមកទទួលពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យេជំនាញនៃមន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពខ្មែរ-សូវៀត